Ongeveer acht jaar geleden zijn we voor het eerst in contact gekomen met het Dollard College in Winschoten. Sinds twee jaar is het Dollard een echte Remind-school te noemen. Het Remind-gedachtegoed heeft een plek gekregen binnen de school, en wordt in stand gehouden door een team van enthousiaste leerlingen. Dat gaat goed. Zo goed zelfs, dat ze ons niet meer nodig hebben!
Een Remind-school?
Op het Dollard begeleiden leerlingen elkaar met ‘leren leren’ met behulp van het ‘slim jezelf zijn’ werkboek van Remind. Leerlingen die hulp nodig hebben bij het leren melden zich voor begeleiding bij het interne Remind-team, welke volledig wordt gerund door leerlingen. Ze worden vervolgens gekoppeld aan een begeleider die hen helpt met motivatie en leeraanpak. De begeleiders worden niet zomaar aan een leerling gekoppeld. Eerst volgen ze een training over hoe je andere leerlingen kan begeleiden en over hoe je zelf slimmer en gemotiveerder kan leren. Zo’n training hebben wij 3 jaar geleden voor het laatst gegeven. Sindsdien pakken de leerlingen van het Dollard alles zelfstandig op. Genoeg reden om eens langs te gaan om te ontdekken hoe ze dit voor elkaar hebben gebokst.
Ik heb met Pepijn (16 jaar oud, 5e jaars havo-leerling én Remind-manager op het Dollard College) afgesproken om twee uur. Voordat we het interview starten neemt Pepijn me mee naar het ‘Remind-kantoor’. Dit is de plek waar ik vandaag met 6 betrokkenen van Remind op het Dollard ga spreken én waar normaalgesproken de begeleiding van de leerlingen plaatsvindt. Het kantoor ziet er mooi en af uit, en is geschilderd in, zoals de leerlingen het zelf zeggen, ‘Remind-blauw’! Vandaag spreek ik met Remind-managers Pepijn en Marijn (16 jaar, 5 havo), leerling Elise (13 jaar, 2 vwo), haar begeleider Marten (17 jaar, 6 vwo), afdelingsleider Marijke en Nienke, docente Nederlands.
“Toen wij bij Remind kwamen in klas 3 wist eigenlijk niemand van Remind af. Als ik nu aan iemand op school vraag: ‘Weet je wat Remind is?’ dan kunnen ze me dat allemaal uitleggen” – Pepijn (16)
Het begin van Remind op het Dollard
Pepijn vertelt met dat sinds hij en Marijn de Remind-begeleiding hebben opgepakt, Remind echt een plek heeft gekregen binnen de cultuur van de school. Ik ben nieuwsgierig naar waar zijn interesse in het begeleiden van andere leerlingen vandaan kwam. Hij vertelt: “Toen ik in de onderbouw zat, vroeg ik mezelf af; ‘Wat is nu de beste manier om te leren? Hoe zorg ik ervoor dat ik kan leren? Hoe maak ik een goede planning?’ Al die dingen kon ik toen aan mijn broers vragen, maar ik had ook genoeg vrienden die geen oudere broers of zussen hadden die ze konden helpen. Die leerlingen wilde ik helpen.”. Toen werd gevraagd wie er leerlingen wilde leren begeleiden, wilde Pepijn hier daarom graag aan meedoen. Hij werd er zo door geënthousiasmeerd dat hij sinds die training samen met Marijn de drijvende kracht achter Remind is geworden. Begeleiden doet hij bijna niet meer. Momenteel is hij voor veel leerlingen het gezicht van de Remind begeleiding die er op school wordt gegeven. Hij gaat de eerste klassen rond om Remind te introduceren, en wanneer leerlingen vragen hebben over Remind, weten ze dat ze bij hem moeten zijn. Marijn begeleidt niet, maar coördineert op de achtergrond de aanmeldingen van leerlingen, zorgt ervoor dat ze worden gekoppeld aan een begeleider, en houdt de reserveringen van het Remind-kantoor in de gaten.
“Dat Remind-kantoor ziet er erg goed uit, maar dat is wel eens anders geweest.” Pepijn vertelt me dat dit ooit een verwaarloosd opslaghok was met schimmel op de vloer. Hij en de anderen van het Remind team zochten een kantoorruimte op school, en boden aan om het opslaghok zelf te verbouwen tot zodat ze een eigen plek hadden om begeleiding te gaan geven. De school stond hier helemaal achter en sponsorde de nieuwe vloerbedekking en verf. Pepijn, Marijn, en nog twee anderen zijn er vervolgens twee maanden lang mee aan de slag gegaan, met een prachtig resultaat!
“We hebben eerst alles gestript en vervolgens heb ik met Pepijn zelf de vloerbedekking gelegd, voor het eerst, weten we dat ook weer! Maar het was wel gezellig, radio erbij, met een team van vier in dat kleine kantoor hier na schooltijd. De anderen waren aan het sauzen en wij waren de vloerbedekking aan het snijden.” – Marijn (17)
Zelf opleiden
Het Remind-team op het Dollard bestaat dit jaar uit twintig leerlingen die andere leerlingen begeleiden. Zo’n drie jaar geleden werden deze leerlingen opgeleid door de Remind-trainers vanuit Amsterdam, maar in de jaren daarna hebben de ervaren leerlingbegeleiders de nieuwe begeleiders zelf opgeleid. Met ondersteuning van docenten hebben ze een cursus gemaakt die bestaat uit vier dagdelen, waarbij de kersverse begeleiders bekend worden gemaakt met de Remind-stof. Aanvullend lopen ze een aantal keer mee met de ervaren begeleiders om te zien hoe de coaching nou echt in z’n werk gaat. Nadat de ontwikkeling van de cursus was afgerond kwamen de docenten steeds meer op de achtergrond. Ze regelen nu nog slechts drie à vier keer per jaar een vergadering, dat is alles.
Tijdens trainingen laten we leerlingen zien hoe ze eigenaarschap kunnen nemen over hun leerproces en hun ontwikkeling, en wat de voordelen ervan zijn. En eigenaarschap, dat hebben de Remind-leerlingen op het Dollard ongetwijfeld. Wat ons betreft is de cirkel nu rond. De leerlingen leiden elkaar op, en Remind wordt in stand gehouden met minimale inmenging van ons én de school zelf. Deze cultuur waarin leerlingen elkaar helpen met leeraanpak, experimenteren met leren de norm is, én het systeem in stand gehouden wordt door leerlingen zelf: dat is pas echt eigenaarschap over je leerproces.
“Het materiaal is af en ligt er, en dat kunnen de leerlingen gebruiken. Daar hoeven we ze niet meer bij te helpen. Ze doen het helemaal zelf.” – Marijke Inklaar, afdelingshoofd
Het voordeel van leerling-leerling begeleiding
De kracht van de begeleiding op het Dollard is dat de leerlingen zelf andere leerlingen begeleiden, en dat er geen docent tussen hoeft te komen. Marijn heeft een speciaal telefoonnummer opgezet die leerlingen kunnen bereiken wanneer ze een vraag hebben over leren of wanneer ze zich willen aanmelden voor begeleiding. De stap om een WhatsApp’je naar de begeleiders te sturen is een stuk kleiner dan een mailtje sturen naar een docent. Als je de stappen tot actie zo klein mogelijk maakt voor de leerlingen, melden ze zich veel sneller aan. Op dit moment komt zo’n 90% van de aanmeldingen van leerlingen op het Dollard binnen via WhatsApp en is er elk jaar aan het begin van het schooljaar een wachtlijst van leerlingen die graag begeleiding willen.
Ik ben benieuwd hoe de begeleiding wordt ervaren en vraag Elisa (13 jaar, 2 vwo) er naar, die vorig jaar door Marten (17 jaar, 6 vwo) werd begeleid. Elisa vertelt hoe het ging toen ze zich aanmeldde: ‘Ik had een appje gestuurd met dat ik me aan wilde melden. Daarna werd ik gekoppeld aan Marten, maakten we een afspraak, en de eerste keer dat we hier zaten legde hij me uit hoe hij me kon helpen.’. Elisa is erg positief over de begeleiding. Voor haar was het een soort duwtje in de rug om écht iets aan school te gaan doen. Marten legt me uit waarom de één-op-één begeleiding beter werkt dan begeleiding in groepen: ‘Omdat er veel aanmeldingen waren wilden we beginnen met begeleiding in groepen van drie of vier leerlingen. Helaas lukte dat toch niet door roosters en ben ik ze apart van elkaar gaan begeleiden. Toen ik doorvroeg kwam ik erachter dat het probleem eigenlijk vaak bij iets anders ligt dan waar leerlingen zich voor aanmelden, dus uiteindelijk werkt één-op-één begeleiding toch beter.’ Ook Elisa denkt dat het zo beter werkt, je bespreekt zo namelijk meer over je eigen leerproblemen en er is meer tijd voor je.
Eigenaarschap en enthousiasme
Tijdens de gesprekken met Pepijn, Marijn en Marten ben ik enorm onder de indruk van de mate van initiatief die ze hebben getoond, en hoeveel eigenaarschap ze nemen over het draaiende houden van Remind. En hiermee ben ik zeker niet de enige, afdelingsleider Marijke en docent Nienke beamen beide dat ze het erg bijzonder vinden dat de leerlingen dit zo goed op hebben gepakt, en dat het helemaal uit henzelf is gekomen. Volgens Marijke zijn de begeleiders erg enthousiast en gemotiveerd. Omdat ze er zoveel tijd in steken vroeg de rector twee jaar geleden of ze er een vergoeding voor wilden. Een meisje uit 5 havo antwoordde hierop ‘Nee dat gaan we niet doen, als er geld tegenover staat trek je de verkeerde mensen aan’. Marijke zegt verder, ‘De kracht achter Remind is dat het een frisse aanpak is. Er worden allemaal ideeën aangeboden, en Remind zegt niet hoe je het moet doen, maar geeft alleen input voor hoe je het zou kunnen doen.’ Ze denkt dat dat er ook voor zorgt dat Remind aanslaat bij leerlingen, dat ze zelf kunnen kiezen en vrijheid krijgen.
“Wat er op het Dollard echt goed werkt is dat de leerlingen bij andere leerlingen voor de klas staan en Remind uitleggen. De leerlingen doen dan goed mee en worden enthousiast van een training of uitleg van een andere leerling.” – Marijke Inklaar, afdelingshoofd
Als afsluiter vraag ik Marijn, Pepijn, Elisa, Marten, Nienke en Marijke of ze vinden dat Remind ook op andere scholen moet komen. Ze beantwoorden deze vraag allemaal met een volmondige “JA!”.‘Door Remind is er toch wat meer begeleiding voor die leerlingen en is
er meer tijd om er voor te gaan zitten en het even goed te bekijken. “De één-op-één begeleiding van leerling op leerling, maakt dat het veel toegankelijker is en dat leerlingen er veel eerder aanspraak op doen dan bijvoorbeeld wanneer een docent dat doet” zegt Marijke. Pepijn voegt daaraan toe: “Wat ik van leerlingen hoor is allemaal heel positief, ze geven aan dat het werkt. De ervaring van ons team zelf is dat het voor ons allemaal werkt. Ik denk dat als elke school Remind zou hebben, dat de cijfers wel wat beter worden.’. Wat ons betreft een fantastisch bijeffect, maar de eigenaarschap die de leerlingen op het Dollard nemen als onderdeel van de schoolcultuur, is iets waar we echt trots op zijn.
